Ο Nίκος Τόδουλος είναι μέλος της ομάδας της «The North Face®», είναι ένας σύγχρονος άνθρωπος της περιπέτειας που από το 2000 έχει πραγματοποιήσει με τα πόδια και το ποδήλατο πάνω από 42.000 χιλιόμετρα.
Τα πιο πρόσφατα project του ήταν οι δύσκολες προσπάθειες διάσχισης απομονωμένων περιοχών του πλανήτη όπως η Γη του Πυρός, το αρχιπέλαγος Svalbard, η Ισλανδία, το υψίπεδο του Θιβέτ, το απομονωμένο βασίλειο του Μπουτάν, καθώς και η διάσχιση της Κορσικής μέσα από το δυσκολότερο μονοπάτι της Ευρώπης GR20.
Ενώ o Νίκος έγινε γνωστός πρωτίστως για τις μεγάλης απόστασης περιπέτειές του, έχει συμμετάσχει σε ορειβατικές αποστολές στα Ιμαλάϊα, στις Άνδεις, στην Παταγονία, στην Αφρική, στο Βόρνεο, στον Καύκασο, στην Γροιλανδία, στις Βαλκανικές χώρες, στις Γαλλικές και Ελβετικές Άλπεις, στην Ανταρκτική καθώς και στις αρκτικές σκανδιναβικές χώρες με ορειβατικά σκι και χιονορακέτες.
Απόφοιτος του Κολλεγίου Αθηνών και πτυχιούχος του Πανεπιστημίου του Imperial College και του London School of Economics, ξέφυγε από μια συμβατική σταδιοδρομία και κατόρθωσε να μετατρέψει το μεγαλύτερο πάθος του σε επάγγελμα.
Είναι πιστοποιημένος συνοδός αναβάσεων της EOOA και για πάνω από 20 χρόνια συνεργάζεται με τουριστικά γραφεία της Ελλάδας και του εξωτερικού σαν τεχνικός σύμβουλος, διοργανωτής και έμπειρος αρχηγός ορειβατικών, γεωγραφικών και πολιτιστικών αποστολών.
Ολα τελικά είναι ένα ταξίδι που πρέπει να ζήσουμε; Εσύ με ποιον τρόπο το ζεις;
Πράγματι πρέπει να το ζήσουμε, αλλά την μεγαλύτερη σημασία έχει πώς θα το ζήσουμε. Εγώ πιστεύω ότι όλα τα όμορφα ταξίδια, τα όνειρα και οι εξερευνήσεις ξεκινάνε στο μυαλό μας και δεν είναι απαραίτητο να τα εκδηλώνεις με τον τρόπο που κάνω εγώ. Την δική σου ιστορία πρέπει πρώτα να την δημιουργήσεις μέσα στο μυαλό σου, μετά να την σχεδιάσεις και μετά να την ζήσεις. Το ταξίδι ή, ο προορισμός ή μια κορυφή είναι κάτι το σχετικό. Υπάρχουν άνθρωποι στην Ελλάδα και σε όλο τον κόσμο με πολλά προβλήματα που δεν μπορούν να συμμετέχουν σε τέτοιες δραστηριότητες αλλά παρόλα αυτά φτιάχνουν και δημιουργούν τις δικές τους ιστορίες, τα δικά τους ταξίδια ανακαλύπτοντας άλλους τρόπους έκφρασης. Δεν μπορείς να περιορίζεις την ευρύτερη έννοια της «περιπέτειας» σε ένα ταξίδι ή μια αποστολή. Για άλλους περιπέτεια είναι να βλέπεις την δύση του ηλίου ή απλά να κλείνεις τα μάτια και να σκέφτεσαι έναν προορισμό. Η δημιουργία μιας ζωγραφιάς ή μια βόλτα ξεχωριστή, για πολλούς είναι η δική τους ιστορία .Ένα ταξίδι λοιπόν είναι η ζωή μας με κυρίως δύσκολες αλλά και όμορφες στιγμές, πολλούς σταθμούς και προορισμούς. Σίγουρα όταν αφιερώνεις χρόνο στα πράγματα που πραγματικά εσύ θέλεις να κάνεις δίνεις άλλη αξία στο ταξίδι αυτό. Για μένα το μεγαλύτερο αγαθό στην σημερινή μας εποχή είναι ο χρόνος που μπορεί ο καθένας να αφιερώσει στον εαυτό του.
Σκοπός είναι η προσπάθεια και το μαγικό ταξίδι που περιβάλει μια ανάβαση σε κάποιο βουνό ή την προσπάθεια μιας διάσχισης με σκι ή με το ποδήλατο. Πραγματικά δεν έχω σκοπό να φτάσω κάπου ή να αποδείξω κάτι.
Eίσαι ένας ταξιδιώτης με… extreme τάσεις. Θεωρείς ότι είτε με το ποδήλατο, είτε με τα πόδια, είτε με τα σκι μπορείς να φτάσεις στον στόχο που έχεις θέσει όταν ξεκινούσες τη δοκιμασία;
Με κάνει χαρούμενο το ταξίδι, ο προορισμός. οι εικόνες και μόνο αυτό. Είτε με ποδήλατο είτε με τα πόδια ή με τα σκι είναι το ίδιο ακριβώς για μένα. Όλα είναι προέκταση του εαυτού μου, ένα μέσο για τον τελικό προορισμό. Για μένα μια κορυφή ή, ο τελικός προορισμός έχει πολύ μικρή σημασία, δεν είναι αυτοσκοπός μου σε κανένα μου ταξίδι. Αν η κορυφή σου γίνει εμμονή το έχεις χάσει το παιχνίδι. Σκοπός είναι η προσπάθεια και το μαγικό ταξίδι που περιβάλει μια ανάβαση σε κάποιο βουνό ή την προσπάθεια μιας διάσχισης με σκι ή με το ποδήλατο. Πραγματικά δεν έχω σκοπό να φτάσω κάπου ή να αποδείξω κάτι. Σίγουρα δεν θέλω να αποδείξω κάτι. Αυτά που κάνω, θέλω να με καλύπτουν εσωτερικά είναι για μένα και μόνο. Δες το κάτι σαν εσωτερική αναζήτηση. Θέλω όταν πηγαίνω κάπου να περνάω καλά και κάθε φορά να γυρνάω έχοντας μάθει και κάτι παραπάνω. Πάντα μετά από τέτοια ταξίδια το κέρδος που έχεις αποκομίσει είναι τεράστιο. Αγαπάω την φύση αλλά πάνω απ’ όλα, όμως, με έλκυε η φυσική κίνηση του ανθρώπου στο βουνό και η αλληλεπίδραση με το περιβάλλον. Την φύση πότε δεν την προκαλείς. Πρέπει να την σέβεσαι και την αντιμετωπίζεις σαν σύνολο. Η φύση σου θέτει τα όρια και το μέχρι που μπορείς να φτάσεις. Πολλές φορές χρειάζεται περισσότερη δύναμη να εγκαταλείψεις κάτι παρά να συνεχίσεις. Πάντα από ένα ταξίδι όπου και να είναι αυτό, σε όποια γωνιά της γης, γυρίζεις πλουσιότερος.
Τι δυσκολίες έχει συναντήσει και ποια χώρα, από τις τόσες που έχεις επισκεφτεί, ήταν η πιο επικίνδυνη;
Πάντα υπάρχουν πολλές δυσκολίες λόγω καιρικών συνθηκών, θερμοκρασιών, ελλιπούς διατροφής, μεγάλου υψομέτρου στο Θιβέτ ποδηλατώντας συνέχεια κοντά στα 5000 μέτρα. Αέρας, χιόνια…έχω παλέψει με όλα τα στοιχεία της φύσης. Δεν θα χαρακτήριζα κάποια πιο επικίνδυνη από κάποια άλλη. Όλες χρειάζονται προσοχή. Ίσως βέβαια η Αφρική και η Κεντρική Αμερική κρύβουν πιο πολλές παγίδες για τον ταξιδιώτη.
Το να κάνεις τέτοιου είδους ταξίδια με το ποδήλατο είναι ασφαλές και τι σου έχει τύχει ώστε να σε πάει πίσω στο πρόγραμμά σου;
Όλα τα ταξίδια απαιτούν να είσαι διπλά προσεκτικός και σε διαρκή επαγρύπνηση γιατί όλα τα μέρη είναι επικίνδυνα και αφιλόξενα και εύκολα μπορείς να μπλέξεις άσχημα. Πάντα σε μια δύσκολη αποστολή υπάρχει ο φόβος αλλά δεν είναι το κυρίαρχο συναίσθημα. Έχω πάντα ένταση και άγχος όταν ξεκινάω κάτι, ιδίως όταν είμαι μόνος μου. Όμως πρέπει να δουλέψεις με τον εαυτό σου για να βρεις την ισορροπία χρησιμοποιώντας εποικοδομητικά την ένταση και το άγχος, μετατρέποντας τα σε εγρήγορση. Μου έχει τύχει στα σύνορα Μπουτάν-Ινδίας από την πλευρά του Assam που δεν επιτρέπεται η είσοδος σε τουρίστες να εγκλωβιστώ στην ουδέτερη ζώνη με ληγμένη βίζα Μπουτάν και απαγόρευση εισόδου στην Ινδία. Αλλά πάντα υπάρχει τρόπος να ξεπεραστούν οι δυσκολίες και τα προβλήματα.
Τι θα συμβούλευες κάποιον που θέλει να κάνει με το ποδήλατο το ίδιο εγχείρημα με εσένα;
Ότι κάνω και εγώ. Να έχει υπομονή και επιμονή. Να σχεδιάζει πάντα πρώτα μέσα στο μυαλό του και με βάση την εμπειρία, την φυσική αντοχή και τεχνικές ικανότητες του. Εγώ ότι σχεδιάσω μπορώ να το πραγματοποιήσω δεδομένων των εκάστοτε καιρικών συνθηκών ή άλλων απρόβλεπτων παραγόντων. Σίγουρα δεν μπορώ να κάνω τα πάντα και γι’ αυτό και βάζω τα δικά μου όρια.
Ποιος είναι ο προγραμματισμός σου πριν ξεκινήσεις το ταξίδι;
Πολύ προσεκτικός και λεπτομερής, από τον σωστό εξοπλισμό χάρη στην “The North Face”, χάρτες, εναλλακτικά σενάρια, φάρμακα, υπηρεσίες διάσωσης, τρόπους διαφυγής, αλλιώς μπορείς εύκολα να μπλέξεις σε περιπέτειες και όσο και αν φαίνεται περίεργο δεν είμαι περιπετειώδης τύπος. Όπως αναφέρει ο μεγάλος Νορβηγός εξερευνητής Roald Αmunsden: “Περιπέτεια είναι το αποτέλεσμα του κακού προγραμματισμού, της ελλιπής προετοιμασίας και του λάθος εξοπλισμού”. Θέλω να βλέπω το κάθε project σαν ένα όμορφο ταξίδι, σαν μια νέα δοκιμασία και όχι σαν περιπέτεια γιατί τις περισσότερες φορές τα επόμενα 20 μέτρα είναι πολύ πιο σημαντικά από τα επόμενα 20 χρόνια.
Εσύ αποφασίζεις τι εικόνες θα συγκρατήσεις ή όχι, τι θα μάθεις ή τι θα απορρίψεις και τι θα κερδίσεις μέσα από αυτό. Μέσα από το ταξίδι μπορείς να εξερευνήσεις τα σωματικά σου και πνευματικά σου όρια.
Ποια ήταν η καλύτερη στιγμή που έζησες και σου έχει χαραχθεί στο μυαλό από όλα τα ταξίδια που έχεις κάνει;
Δεν θα ξεχάσω ποτέ την πρώτη φορά που αντίκρισα την Ανταρκτική. Έμεινα ξύπνιος όλο το βράδυ στο πλοίο περιμένοντας το ξημέρωμα γιατί ο καπετάνιος μου είχε πει ότι τότε θα φανεί και ήθελα να είμαι ο πρώτος που θα έβλεπε. από την αποστολή μας, την ανατολή του ηλίου στην παγωμένη ήπειρο. Επίσης όταν διέσχισα την απομονωμένη χώρα του Μπουτάν με το ποδήλατο μια εικόνα που πλήρως περιγράφει την παραμυθένια αυτή χώρα. “Ένας Βουδιστής μοναχός χορεύει γελώντας στο ψηλότερο πέρασμα του Μπουτάν, ThumsingLa, ανάμεσα σε πολύχρωμες σημαίες προσευχής πάνω στο παγωμένο έδαφος. Στα πόδια του ένα χρυσοκαφετί κουτάβι παίζει μαζί του. Πετάει μια χούφτα χιόνι στο κουτάβι και εκείνο τον κοιτάζει με απορία και έπειτα χοροπηδάει επάνω του. Τριγύρω μας μια τρομερή ησυχία κυριαρχεί, η ατμόσφαιρα τόσο αραιή στα 3750μ. Από κάτω μας τα σύννεφα μοιάζουν τόσο στερεά που νόμιζες ότι μπορείς να πατήσεις επάνω τους. Ο νεαρός μοναχός τινάζει από τα πορφυρά ρούχα του το χώμα και γελάει δυνατά…”.
Ποιο είναι το κίνητρό σου για να συνεχίσεις και στο μέλλον;
Το ταξίδι δεν σταματάει ποτέ… Aυτά που θέλω να κάνω και τα project που έχω σκεφτεί μάλλον χρειάζομαι δυο ζωές ακόμα… αλλά ποτέ δεν σταματάω να σκέφτομαι και για κάτι καινούργιο. Διαβάζω για διάφορους προορισμούς και σκέφτομαι πως μπορείς να τους προσεγγίσεις με έναν διαφορετικό τρόπο, έξω από την δική μας κουλτούρα. Έχω μια λίστα έτοιμη και όταν οι εκάστοτε συνθήκες είναι ώριμες ξεκινάω. Σίγουρα με μαγνητίζουν περισσότερο τα σκληρά, άγονα, αλπικά, κρύα, απομονωμένα και ερημικά τοπία όπως της Παταγονίας που είναι και ο αγαπημένος μου τόπος. Κάθε ταξίδι σου δίνει το απόλυτο αίσθημα της ελευθερίας που στην Ελλάδα με τον τρόπο ζωής που μας επιβάλουν μας περιορίζουν σε λέξεις όπως χρήματα, καριέρα. Μας αιχμαλωτίζουν μέσα σε ένα χρυσό κλουβί και στο τέλος νομίζεις ότι είσαι ευτυχισμένος. αλλά ποτέ δεν είσαι πραγματικά γιατί συνεχώς σου δημιουργούν ανάγκες που πραγματικά δεν τις έχεις, έτσι όλα αυτά που έχεις στο τέλος δεν σου φτάνουν. Στο ταξίδι, εσύ ορίζεις τον εαυτό σου, το πνεύμα σου την ψυχή σου και το μυαλό σου. Εσύ αποφασίζεις τι εικόνες θα συγκρατήσεις ή όχι, τι θα μάθεις ή τι θα απορρίψεις και τι θα κερδίσεις μέσα από αυτό. Μέσα από το ταξίδι μπορείς να εξερευνήσεις τα σωματικά σου και πνευματικά σου όρια.
Πόσο κοστίζει ένα τέτοιο ταξίδι και ποιοι είναι εκείνοι που βρίσκονται στο πλευρό σου και σε στηρίζουν στην όλη σου προσπάθεια;
Τα project και οι αποστολές έχουν μεγάλο κόστος, και σε όσο και πιο απομονωμένες περιοχές το κόστος ανεβαίνει γεωμετρικά. Δεν μπορεί κάποιος εύκολα να το κατανοήσει αυτό γιατί η πρώτη σκέψη είναι “Σιγά πόσο να κοστίζει, με τα πόδια πηγαίνετε, σε αντίσκηνα μένετε και μαζί σας έχετε τρόφιμα”, αλλά δεν είναι έτσι. Τα μεταφορικά, και δεν εννοώ τα εισιτήρια, είναι τρελά ποσά, τα στρατιωτικά ελικόπτερα, τα ναυλωμένα ειδικά ελικόπτερα πολύ ακριβά. Υπολόγισε και ένα κόστος διάσωσης … Υπάρχει ένας συνεχής αγώνας προσπαθώντας να εξασφαλίσουμε πόρους από χορηγούς για τις αποστολές και όσο περνάει ο καιρός γίνεται όλο και πιο δύσκολο. Αν δεν βρίσκουμε πόρους τα πράγματα είναι απλά, δεν υλοποιούνται οι αποστολές. Πάντα στήριγμά μου στις αποστολές είναι η «The North Face».
