Το Παυλοπέτρι είναι μικρή νησίδα απέναντι από την Ελαφόνησο, στη Λακωνία. Μεταξύ της νησίδας και της ξηράς βρίσκεται αρχαία πόλη, βυθισμένη ελάχιστα μέτρα κάτω από την επιφάνεια, με ηλικία περίπου 5 χιλιάδων ετών και μοναδική στο είδος της.
Παρά το γεγονός της φυσικής καταστροφής από το νερό με την πάροδο των αιώνων, η διάταξη της πόλης είναι όπως ήταν πριν από χιλιάδες χρόνια, με δρόμους, κτίρια και νεκροταφείο.
Η αρχαία πολιτεία ανακαλύφθηκε το 1967 από τον Νίκολας Φλέμινγκ και χαρτογραφήθηκε το 1968 από ομάδα του πανεπιστημίου του Κέμπριτζ.
Σήμερα, η UNESCO αναγνωρίζει το Παυλοπέτρι ως την παλαιότερη υποβρύχια πόλη στον κόσμο.
Αρχικά υπήρχε η εκτίμηση ότι η πόλη κτίστηκε περί το 1600-1100 π.Χ. αλλά αργότερα οι έρευνες αποκάλυψαν μέσω των ευρημάτων ότι η πόλη κατοικείται πριν από το 2.800 π.Χ., στην αρχή της εποχής του χαλκού.
Οι ανασκαφές και η χαρτογράφηση της περιοχής έχουν αποκαλύψει τουλάχιστον 15 κτίρια σε βάθος 3 με 4 μέτρων σε μία έκταση 9 στρεμμάτων.
Πιθανολογείται ότι η πόλη βυθίστηκε το 1.000 π.Χ ενώ άλλοι επιστήμονες υποστηρίζουν ότι το Παυλοπέτρι ποντίσθηκε το 375 μ.Χ. από τον σεισμό των 8 Ρίχτερ που κατέστρεψε και το Γύθειο.
Ερευνες έχουν αποδείξει ότι η πόλη ήταν το κέντρο μιας ακμάζουσας βιομηχανίας κλωστοϋφαντουργίας.
Επίσης, στην περιοχή βρέθηκαν πολλά μεγάλα πιθάρια από την Κρήτη, γεγονός που προδίδει πως η πόλη ήταν και μεγάλο εμπορικό λιμάνι.
